Noodverlichting Wat je moet weten

Waarom noodverlichting?

Noodverlichting: een voorbeeld van belangrijke veiligheidsvoorzieningen waar je wellicht niet direct bij stil staat. Niet alleen belangrijk, trouwens: ook verplicht. Noodverlichting is een vorm van veiligheid die je vaak pas opmerkt op het moment dat je deze nodig hebt. Wanneer deze ontbreekt, zorgt dit voor een zeer gevaarlijke situatie.

Voldoen aan veiligheidsnormen omvat meer dan alleen brandblussers en EHBO-koffers. Bij stroomuitval is noodverlichting cruciaal voor veilige evacuatie. Deze verlichting werkt autonoom en wijst de weg naar nooduitgangen, zelfs in het donker, en redt levens.

Wat is noodverlichting?

Noodverlichting gaat branden op het moment dat dit nodig is. Bij een calamiteit wanneer zichtbaarheid in het geding is. Denk aan een brand met veel rookontwikkeling, maar ook aan een calamiteit waarbij de stroom is uitgevallen. Noodverlichting werkt dus autonoom. Dat wil zeggen dat de verlichting niet afhankelijk is van het lichtnet. Als dat zo was, dan zou de verlichting namelijk ook niet kunnen werken op het moment dat de reguliere verlichting uitvalt. Noodverlichting heeft een eigen (extra) stroomvoorziening in de vorm van een accu/batterij. Deze dient natuurlijk wel tijdig te worden vervangen.

Wanneer is veiligheid écht goed geregeld? Wanneer er met alle scenario’s rekening is gehouden. Alleen dan kan onder alle omstandigheden goede veiligheid worden gewaarborgd. Op het oog is veiligheid al snel in orde. Toch komt het te vaak voor dat noodverlichting niet of onvoldoende is aangebracht, of dat deze niet werkt. Dat is niet alleen gevaarlijk, maar ook strafbaar. Het kan je op boetes komen te staan. Als verantwoordelijke voor een pand, wil je toch gewoon altijd optimale veiligheid bieden?

Kijk maar eens om je heen als je ergens bent. Je ziet waarschijnlijk borden die vluchtroutes aangeven, er is aangegeven waar de nooduitgangen zich bevinden. Je ziet brandblussers, een ontruimingsplattegrond en misschien zelfs EHBO koffers of een AED. Veilig? Absoluut. Maar wat gebeurt er wanneer er een calamiteit plaatsvindt waarbij bijvoorbeeld de stroom uitvalt? Op plekken waar het dan direct donker wordt, is dit levensgevaarlijk. Zichtbaarheid is een basisvereiste voor veiligheid. Alles kan nog zo goed geregeld zijn: wanneer je niet kunt zien waar je naartoe moet, is veiligheid niet goed gewaarborgd.

Noodverlichting is dus verlichting die in werking in situaties waarin de reguliere verlichting uitvalt. Dat kan gebeuren tijdens een calamiteit, maar ook “gewoon” bij een stroomstoring. Je wilt onder alle omstandigheden aanwezigen duidelijk maken waar zij naartoe moeten. Zonder noodverlichting is dit moeilijk en vaak onmogelijk.

Noodverlichting is geen vervanging van de reguliere verlichting. Het zijn ook geen normale lampen. Het is verlichting die duidelijk maakt waar je belangrijke plekken of voorzieningen vindt. Denk aan verlichte borden die aangeven hoe de vluchtroute loopt, verlichting die duidelijk maakt waar nooduitgangen zijn of verlichting die de locatie van EHBO middelen aangeeft.

Hoe werkt noodverlichting?

Noodverlichting is niet (alleen) aangesloten op het reguliere stroomnet. Dat zou namelijk betekenen dat de verlichting niet kan branden wanneer de stroom is uitgevallen. Terwijl noodverlichting juist dan moet branden. Noodverlichting is voorzien van een eigen batterij of accu die ervoor zorgt dat de verlichting kan blijven branden als de stroom is uitgevallen.

Sommige noodverlichting brandt altijd, maar blijft branden wanneer de stroom uitvalt. Andere noodverlichting brandt in principe niet en gaat pas branden wanneer het donker wordt (met behulp van een lichtsensor), of wanneer er een calamiteit uitbreekt en bijvoorbeeld een alarm wordt geactiveerd.

Niet alleen belangrijk in het donker

Noodverlichting is niet alleen belangrijk in het donker. Onder alle omstandigheden kan het zorgen voor duidelijkheid. Wanneer noodverlichting wordt ingeschakeld, is dit bijvoorbeeld voor iedereen een duidelijk teken dat er sprake is van een calamiteit. Het kan worden gebruikt als teken dat mensen het ontruimingsprotocol moeten gaan volgen.

Eén van de calamiteiten waarbij noodverlichting ook zijn waarde bewijst, is bij brand. Slechte zichtbaarheid treedt niet alleen op in het donker. Ook bij rookvorming raakt het zicht al snel (ernstig) verhinderd. Bovendien is er bij brand direct behoefte aan ontruiming van het pand. Het is dus belangrijk dat mensen direct kunnen zien waar zij naartoe moeten.

Noodverlichting is ook tijdens brand goed zichtbaar. Het helpt niet alleen bijdragen aan een snelle ontruiming: het zorgt er ook voor dat mensen rustig blijven. Tijdens een calamiteit kan paniek ontstaan. Die paniek ontstaat vaak omdat mensen niet weten wat zij moeten doen en waar zij naartoe moeten. Noodverlichting geeft houvast, omdat mensen duidelijk zien wat er moet gebeuren én dat er een uitweg is.

Waar en wanneer is noodverlichting verplicht?

Bouwbesluit 2012 en de Arbowet stellen noodverlichting verplicht in gebouwen waar gewerkt wordt. Eenvoudiger dan dit, kan het niet worden. Elk kantoor of bedrijf moet dus noodverlichting hebben. Tevens is noodverlichting verplicht in gebouwen waar meer dan 75 mensen tegelijkertijd aanwezig kunnen zijn. Dat kan een feestzaal zijn, een kantoor, maar ook een appartementencomplex.

Kortom: noodverlichting is verplicht op zeer veel verschillende plekken. Niet alleen het hebben van noodverlichting is verplicht: ook het goed onderhouden hiervan is een wettelijke verplichting. Je dient ervoor te zorgen dat de verlichting altijd voldoende licht geeft en ook van veraf zichtbaar is.

Noodverlichting heeft niet alleen als taak om te zorgen voor verlichting. Het is ook geen verlichting waarbij de hele ruimte plots weer verlicht is. De functie van noodverlichting is vooral om te zorgen voor veiligheid door aan te geven waar belangrijke punten zijn. Zo kunt u met noodverlichting bijvoorbeeld de locatie van EHBO koffers en brandblussers aangeven. Noodverlichting is ook onmisbaar om te zorgen voor een goede evacuatie. Met de verlichting geef je namelijk de vluchtroute aan. Dankzij noodverlichting kunnen mensen ook in het donker de dichtstbijzijnde nooduitgang en vluchtroute vinden.

Op sommige plekken brandt noodverlichting preventief. Denk aan bioscopen of concertzalen. Hier is het onder normale omstandigheden al donker. Dat de noodverlichting brandt, wijst dan natuurlijk niet direct op een gevaarlijke situatie. De verlichting werkt dan vooral geruststellend. Aanwezigen kunnen direct zien waar zij naartoe moeten op het moment dat het pand ontvluchten nodig zou zijn. De aanwezigheid van noodverlichting werkt dus ook geruststellend.

Diverse soorten noodverlichting

De belangrijkste en meest gebruikte vormen van noodverlichting zijn de verlichte borden die de vluchtroutes aangeven. Dit gebeurt met behulp van pijlen die de looprichting aangeven. Het is dus handig om je te realiseren dat noodverlichting op vrijwel elke plek kan worden aangebracht. 

Natuurlijk is het mogelijk om noodverlichting te plaatsen direct bij bijvoorbeeld een nooduitgang. Wanneer mensen echter niet in de buurt van de nooduitgang zijn op het moment dat de noodverlichting gaat branden, hebben zij hier natuurlijk nog steeds niets aan. Daarom is het juist zo belangrijk om noodverlichting op te hangen op plekken die zich niet direct in de buurt van vluchtroutes bevinden. Door met regelmaat een verlicht bord met de vluchtroute op te hangen, kunnen mensen vanuit alle plekken en richtingen zo snel mogelijk een veilige uitweg vinden. 

Overige toepassingen

Noodverlichting kan ook belangrijke locaties markeren, zoals brandblussers, brandmeldsystemen, EHBO-koffers en AED's. Deze verlichting zorgt ervoor dat deze middelen ook in het donker gemakkelijk te vinden zijn.

Hoe bevestig je noodverlichting?

Noodverlichting is verkrijgbaar met diverse bevestigingsopties, zoals inbouw- of opbouwframes en verstelbare hoogtes. Complete sets zijn beschikbaar voor eenvoudige installatie, evenals losse frames voor bestaande verlichting.

Waarom is noodverlichting belangrijk bij stroomuitval?

Noodverlichting is essentieel bij stroomuitval omdat het zorgt voor zichtbaarheid en veiligheid. Het wijst de weg naar nooduitgangen en helpt bij het vinden van belangrijke veiligheidsmiddelen zoals EHBO-koffers en brandblussers.

Hoe vaak moet noodverlichting worden gecontroleerd?

Noodverlichting moet regelmatig, idealiter jaarlijks, worden gecontroleerd om te garanderen dat het functioneert tijdens een noodsituatie. Regelmatige inspecties zorgen ervoor dat de verlichting betrouwbaar is wanneer dat het meest nodig is.

Welke soorten noodverlichting zijn beschikbaar?

Er zijn verschillende soorten noodverlichting beschikbaar, waaronder verlichte borden die vluchtroutes en nooduitgangen aangeven, en borden met pictogrammen voor belangrijke locaties zoals brandblussers, EHBO-koffers en AED's. Deze verlichting is essentieel voor een veilige evacuatie in noodsituaties.